Instytucja zatarcia skazania jest pewną fikcją prawną, ponieważ po spełnieniu pewnych warunków, osoba pomimo wcześniejszego skazania uznawana jest za osobę niekaraną.
Art. 106 kk stanowi, że z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe; wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych.
Innymi słowy, zatarcie skazania powoduje, że osoba odzyskuje status osoby niekaranej w pełnym tego słowa znaczeniu.
Kiedy zatem można starać się o zatarcie skazania?
Zasadą jest, że zatarcie skazania dokonuje się z mocy prawa, a jedyną konieczną przesłanką jest upływ określonego czasu.
Art. 107 kk szczegółowo określa przesłanki zatarcia skazania dla poszczególnych przestępstw:
- kara pozbawienia wolności lub 25 lat pozbawienia wolności – 10 lat od jej wykonania lub darowania albo od przedawnienia jej wykonania
- kara dożywotniego pozbawienia wolności – 10 lat od uznania jej za wykonaną, od darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania
- kara ograniczenia wolności – 3 lata od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania
- kara grzywny – rok od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania
- odstąpienie od wymierzenia kary – zatarcie skazania następuje z upływem roku od wydania prawomocnego orzeczenia
- przy wymierzeniu kary w zawieszeniu – skazanie ulega zatarciu z mocy prawa z upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby
Trzeba pamiętać, że skazanie na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, jeśli pokrzywdzonym był małoletni poniżej lat 15 nigdy nie ulega zatarciu.
W przypadku skazania za kilka przestępstw, musimy pamiętać, że jeśli sprawę skazano za dwa lub więcej przestępstw nie pozostających w zbiegu, jak również jeśli skazany po rozpoczęciu, lecz przed upływem okresu wymaganego do zatarcia skazania ponownie popełnił przestępstwo, dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.
A jak wygląda zatarcie skazania w przypadku warunkowego zwolnienia?
Zgodnie z art. 82 kk jeśli w okresie próby i w ciągu dalszych 6 miesięcy nie odwołano warunkowego zwolnienia, karę uważa się za odbytą z chwilą warunkowego zwolnienia. W takim przypadku jeśli orzeczono karę pozbawienia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 10 lat od jej wykonania lub darowania albo przedawnienia jej wykonania.
Innymi słowy jeśli warunkowe zwolnienie nastąpiło np. w marcu 2009 roku (przy skazaniu np. na karę 7 lat pozbawienia wolności), to zatarcie skazania nastąpi w marcu 2019 roku – po upływie 10 lat od warunkowego zwolnienia, czyli od momentu, w którym uważa się karę za odbytą.
W podanym przykładzie skazany nie może skorzystać z dobrodziejstwa wcześniejszego zatarcia skazania, o jakim mowa w art. 107 par 2 kk, ponieważ dotyczy ono kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej 3 lat.
Jeśli chcesz się dowiedzieć, kiedy Twoja kartoteka będzie czysta, zapytaj o poradę adwokat bydgoszcz. Nasza Kancelaria, o ile to możliwe w Twojej sytuacji, przygotuje również wniosek do sądu o wcześniejsze zatarcie skazania.
